Trong những năm qua, kinh tế tập thể (KTTT) với nòng cốt là các hợp tác xã (HTX) đã khẳng định vai trò là một thành phần kinh tế quan trọng của nền kinh tế, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung và luôn nhận được sự quan tâm, khuyến khích của Đảng, Nhà nước. Đồng hành cùng khu vực này, ngành Công Thương đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của KTTT và HTX: tăng cường kết nối giữa nhà sản xuất và nhà cung ứng, nâng cao giá trị sản phẩm; thúc đẩy chuyển đổi số, thương mại điện tử; hỗ trợ trang thiết bị, đào tạo nghề, nâng cao năng lực quản trị; đồng thời hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật để tạo môi trường thuận lợi cho HTX phát triển đa lĩnh vực. Những nỗ lực này hướng tới mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng khả năng tiếp cận thị trường, tăng thu nhập cho thành viên HTX và đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Đẩy mạnh kết nối nâng cao giá trị sản phẩm của khu vực kinh tế tập thể
Thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới; Chương trình hành động của Tỉnh ủy, Kế hoạch của UBND tỉnh, thời gian qua, Sở Công Thương Ninh Bình đã tích cực tuyên truyền, phổ biến, quán triệt tới cán bộ, công chức, viên chức, cộng đồng doanh nghiệp, hợp tác xã và nhân dân về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của kinh tế tập thể trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Qua đó, tạo sự thống nhất trong triển khai, xây dựng và phát triển kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh.
Sở Công Thương đã chủ động phối hợp với Liên minh Hợp tác xã tỉnh triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ khu vực kinh tế tập thể, trong đó tập trung vào công tác xúc tiến thương mại. Các hoạt động nổi bật gồm: Quảng bá sản phẩm hợp tác xã, kết nối giữa nhà sản xuất, nhà cung ứng với nhà phân phối, xuất khẩu và nhập khẩu; tham gia hội chợ, triển lãm trong và ngoài tỉnh; hỗ trợ hợp tác xã xây dựng kế hoạch xúc tiến thương mại phù hợp với nhu cầu, năng lực; đồng thời gắn kết với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” và Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa.
Nhờ sự hỗ trợ này, nhiều tổ hợp tác, hợp tác xã trên địa bàn đã mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Nhiều đơn vị tham gia Chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại và đạt kết quả tích cực, ký kết hợp đồng tiêu thụ, phân phối với doanh nghiệp lớn. Tiêu biểu như HTX nông sản sạch Bảo An (xã Vĩnh Trụ) ký hợp đồng cung ứng rau, củ, quả cho hệ thống siêu thị Go, Winmart, Winmart+…; các HTX Hoàng Trà, Vinh Hà, Cường Hạnh, cơ sở Khánh Linh… trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm OCOP tại các điểm bán hàng trong tỉnh, tại Vincom, trạm dừng nghỉ Cầu Giẽ - Ninh Bình và các điểm bán hàng Việt với thương hiệu “Tự hào hàng Việt Nam”.
Thúc đẩy chuyển đổi số, thương mại điện tử
Hàng năm, từ nguồn kinh phí chương trình phát triển thương mại điện tử, chương trình xúc tiến thương mại quốc gia, địa phương đã hỗ trợ HTX hoạt động trong lĩnh vực thương mại - dịch vụ trên địa bàn tỉnh tham gia bán sản phẩm tại các sàn thương mại điện tử như: Sàn thương mại điện tử của tỉnh Hà Nam (cũ); “Gian hàng Việt trực tuyến” trên các sàn thương mại điện tử của Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (sàn Postmart.vn); Tổng công ty cổ phần Bưu chính Viettel (sàn voso.vn); gian hàng trên sàn Shopee.vn, sàn Lazada.vn …Ngoài ra, Sở còn tổ chức các hội nghị tập huấn nâng cao năng lực ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý, điều hành sản xuất cho các HTX tiểu thủ công nghiệp; Hội nghị tập huấn đưa sản phẩm tiêu biểu, sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử cho 150 đại biểu là đại diện các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh (năm 2025); hỗ trợ 02 hợp tác xã xây dựng website thương mại điện tử bán hàng (năm 2024); hỗ trợ 01 HTX (HTX đầu tư sen vàng) tham gia đề án “Hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia sàn giao dịch thương mại điện tử lớn và uy tín để quảng bá, giới thiệu sản phẩm hàng hoá” trong năm 2024 ….
Khuyến công gắn với đào tạo nguồn nhân lực cho HTX
Nhiều HTX trong lĩnh vực công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp đã được thụ hưởng chính sách từ Chương trình khuyến công địa phương, như hỗ trợ máy móc, thiết bị, đào tạo nghề và nâng cao năng lực quản trị. Nhờ đó, năng suất và chất lượng sản phẩm được cải thiện rõ rệt. Bên cạnh đó, các HTX còn thường xuyên được tham gia các lớp tập huấn về quản trị doanh nghiệp, xây dựng thương hiệu, tiêu chuẩn hóa sản phẩm. Điển hình như lớp đào tạo nâng cao tay nghề cho thợ thủ công mỹ nghệ tại HTX Sinh Dược (năm 2024 hỗ trợ 20 học viên) hay hỗ trợ HTX chế biến nông sản xuất khẩu An Thịnh Phát ứng dụng máy móc tiên tiến trong sản xuất.
Hiện toàn tỉnh có 127 HTX hoạt động trong lĩnh vực Công Thương, gồm 91 HTX công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp và 36 HTX thương mại – dịch vụ. Các ngành nghề chủ yếu tập trung vào dệt, may, cơ khí, chế biến gỗ, chế biến thực phẩm, thủ công mỹ nghệ, thêu ren, gốm sứ, mây tre… Đây là những sản phẩm đặc trưng, đáp ứng nhu cầu thị trường, đồng thời tạo việc làm và thu nhập ổn định cho thành viên và người lao động địa phương. Tuy nhiên, số lượng và quy mô HTX công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp còn hạn chế; lực lượng lao động có tay nghề cao nhưng tỷ lệ được đào tạo chuyên sâu, đúng ngành nghề còn thấp; chế độ, tiền lương chưa đáp ứng nhu cầu thực tế.
Trong thời gian tới, Sở Công Thương sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, HTX. Đồng thời, tăng cường hỗ trợ HTX ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến vào sản xuất; hỗ trợ tham gia xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm tại hội chợ, triển lãm, hội nghị kết nối cung cầu trong và ngoài nước, chú trọng các sản phẩm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, nông nghiệp, hàng thủ công mỹ nghệ và sản phẩm truyền thống có thế mạnh xuất khẩu. Ngành Công Thương cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động khuyến công, ưu tiên ngành nghề có lợi thế cạnh tranh, tận dụng nguồn nguyên liệu và lao động địa phương, tập trung vào chế biến nông – lâm sản, sản xuất hàng tiêu dùng thay thế nhập khẩu, hàng hóa phục vụ xuất khẩu và phát triển sản phẩm tiểu thủ công nghiệp gắn với du lịch.
Trịnh Thị Thu Hằng
Phòng Kế hoạch Tổng hợp