Thực hiện chủ trương trên, Sở Công thương Ninh Bình đã bám sát vào hướng dẫn của Văn phòng điều phối nông thôn mới tỉnh để xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện tiêu chí số 4 (điện nông thôn) và tiêu chí số 7 (cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn) thuộc trách nhiệm quản lý của đơn vị. Sau gần 10 năm thực hiện, Sở Công thương đã đạt được những kết quả quan trọng và nổi bật:
Về tiêu chí số 4: Giai đoạn 2010-2020, Sở Công Thương đã xây dựng và tham mưu Bộ Công Thương, UBND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách về điện góp phần cải thiện hệ thống lưới điện nông thôn cụ thể: hoàn thành xây dựng Quy hoạch phát triển điện lực huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh đến năm 2020; hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh bổ sung Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2011-2015, có xét đến năm 2020 phần: Cải tạo xoá điểm đấu nối chữ T và hoàn thiện sơ đồ trạm - lưới 110kV Ninh Bình; hoàn thành xây dựng Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2016-2025 có xét đến năm 2035 (hợp phần quy hoạch phát triển hệ thống điện 110kV); Năm 2018, Sở đã báo cáo Bộ Công thương và UBND tỉnh bổ sung các dự án điện mặt trời vào Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh góp phần bổ sung thêm nguồn cấp điện trên địa bàn. Bên cạnh đó, để đánh giá chính xác lưới điện nông thôn, đặc biệt là các xã xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020, Sở Công Thương đã phối hợp với các đơn vị liên quan thành lập đoàn khảo sát hiện trạng lưới điện nông thôn tại các xã trên, qua đó làm căn cứ để yêu cầu Công ty TNHH MTV Điện lực Ninh Bình có phương án để đầu tư cải tạo, sửa chữa nâng cấp lưới điện đáp ứng được yêu cầu tiêu chí nông thôn mới.
Do vậy, hệ thống lưới điện trên địa bàn tỉnh đã cơ bản đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật và đáp ứng đủ điện phục vụ cho đời sống sinh hoạt và sản xuất của nhân dân. 100% số xã trên địa bàn tỉnh được sử dụng lưới điện quốc gia. Giai đoạn từ 2011 đến nay đã bàn giao được 52 tổ chức và đơn vị bán lẻ điện nông thôn cho ngành Điện tiếp nhận, quản lý và tổ chức bán lẻ điện tới toàn xã hoặc một phần lớn của 116/118 xã. Hiện tại, công tác bàn giao đã cơ bản hoàn thành, trên địa bàn toàn tỉnh chỉ còn 02 tổ chức bán lẻ điện nông thôn đang hoạt động.
Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 91/118 xã đạt tiêu chí số 4 về điện nông thôn; 03 huyện, thành phố (thành phố Tam Điệp; huyện Hoa Lư; huyện Yên Khánh) được công nhận là thành phố, huyện nông thôn mới, tăng 51 xã so với giai đoạn 2011-2015 (tăng gấp 2,3 lần).
Về tiêu chí số 7: Giai đoạn 2010-2020, Sở Công Thương phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu UBND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách phát triển về chợ cụ thể như sau: Quyết định số 18/2012/QĐ-UBND ngày 13/7/2012 về việc ban hành quy định về quy trình chuyển đổi mô hình quản lý, kinh doanh khai thác chợ trên địa bàn tỉnh Ninh Bình; Kế hoạch số 43/KH-UBND ngày 14/4/2017 về chuyển đổi mô hình quản lý chợ trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017-2020; Quyết định số 1062/QĐ-UBND ngày 14/8/2017 kiện toàn lại Ban chuyển đổi mô hình quản lý các chợ cấp tỉnh; Quyết định số 07/2018/QĐ-UBND ngày 16/5/2018 về việc quy định mức thu, quản lý và sử dụng giá dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại chợ trên địa bàn tỉnh Ninh Bình; Quyết định số 1099/QĐ-UBND ngày 29/8/2018 về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển mạng lưới chợ trên địa bàn tỉnh Ninh Bình đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Hiện nay, Sở đã hoàn thiện Quyết định thay thế Quyết định số 18/2012/QĐ-UBND ngày 13/7/2012 của UBND tỉnh quy định về quy trình chuyển đổi mô hình quản lý, kinh doanh khai thác chợ trên địa bàn tỉnh gửi Sở Tư pháp thẩm định.
Ngoài ra, Sở Công Thương đã phối hợp với các đơn vị liên quan thành lập đoàn kiểm tra, đánh giá mức độ hoàn thành tiêu chí 7 tại các xã đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới và hướng dẫn, đôn đốc các xã hoàn thiện các yêu cầu của tiêu chí 7 để về đích nông thôn mới theo kế hoạch. Bên cạnh đó, Sở đã lồng ghép nguồn vốn từ Chương trình XTTM của tỉnh để hỗ trợ các địa phương đầu tư, nâng cấp chợ nông thôn, đồng thời vận động các địa phương triển khai chuyển đổi mô hình quản lý chợ, xây dựng nội quy chợ...từng bước đưa hoạt động chợ đi vào nề nếp. Giai đoạn 2010 - 2020, trên địa bàn tỉnh có 29 chợ được đầu tư xây dựng mới, cải tạo với nguồn kinh phí khoảng 146,3 tỷ đồng từ nguồn ngân sách địa phương và vốn huy động của doanh nghiệp. Đến nay trên địa bàn tỉnh có 90/118 xã đạt và cơ bản đạt tiêu chí số 7; 03 huyện, thành phố (thành phố Tam Điệp; huyện Hoa Lư; huyện Yên Khánh) được công nhận là thành phố, huyện nông thôn mới, tăng 51 xã so với giai đoạn 2011-2015 (tăng gấp 2,3 lần).
Quang cảnh buổi làm việc của Sở Công thương Ninh Bình tại UBND xã Gia Xuân, huyện Gia Viễn - Ảnh: Phạm Ngọc Quang.
Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình vẫn còn những tồn tại chưa khắc phục được như: lưới điện nông thôn trên địa bàn các xã đầu tư xây dựng từ lâu, việc đầu tư xây dựng mới, cải tạo nâng cấp và sửa chữa lưới điện chưa được thường xuyên, việc phối hợp giữa UBND các xã và các đơn vị quản lý điện chưa được chặt chẽ, dẫn tới vẫn còn trường hợp đường giao thông nông thôn mở rộng xong nhưng vẫn còn các cột điện nằm trong lòng đường, gây mất an toàn; Ngoài ra, tiến độ đạt tiêu chí số 7 còn chậm, nhu cầu nguồn lực ngân sách để thực hiện xây dựng chương trình lớn, trong khi khả năng ngân sách có hạn, công tác xã hội hóa đầu tư gặp nhiều khó khăn...
Phát huy những kết quả đạt được, những bài học kinh nghiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện trong giai đoạn vừa qua, để hoàn thành thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới trong những năm tiếp theo, Sở Công thương tiếp tục: chỉ đạo Công ty TNHH MTV Điện lực xây dựng kế hoạch và tập trung mọi nguồn lực để đầu tư xây dựng mới, cải tạo và nâng cấp các trạm biến áp để tăng cường nguồn cấp cho các khu vực, bên cạnh đó, đầu tư xây dựng mới và cải tạo, nâng cấp lưới điện trung áp, hạ áp theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật để nâng cao chất lượng điện năng, giảm tổn thất điện năng, đảm bảo cung cấp đủ điện phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất của nhân dân trên địa bàn; triển khai hỗ trợ xây dựng Điểm bán hàng Việt, điểm giới thiệu và bán các sản phẩm OCOP tại các xã nông thôn bằng nguồn vốn hỗ trợ của Bộ Công thương và Xúc tiến thương mại tỉnh; Phối hợp với các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh tăng cường công tác tuyên truyền về xây dựng chợ nông thôn, trong đó tập trung tuyên truyền về công tác chuyển đổi mô hình quản lý theo quy trình UBND tỉnh đã phê duyệt; chủ trương xã hội hoá... Phối hợp với các cấp ngành tổ chức thực hiện Quy hoạch phát triển mạng lưới chợ trên địa bàn tỉnh được phê duyệt; Khuyến khích, tạo điều kiện cho các thương nhân có nhu cầu đầu tư xây dựng chợ nông thôn tham gia đầu tư xây dựng chợ; Phối hợp với các huyện triển khai công tác an toàn thực phẩm tại các chợ trên địa bàn trong đó có các chợ nông thôn, nhất là công tác thiết kế chợ cho phù hợp quy định và thói quen tiêu dùng của người dân nông thôn, bố trí quầy hàng trong chợ, công tác đảm bảo an toàn vệ sinh, phòng chống cháy nổ, công tác tập huấn cho cán bộ quản lý chợ…. Đôn đốc các xã đẩy nhanh tiến độ hoàn thành tiêu chí số 4, 7. Phấn đấu đến năm 2020 đạt 100% số xã trên địa bàn tỉnh được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.
Nguyễn Trần Thư – KHTH
