Các đại biểu tham dự Hội thảo
Phát biểu tại Hội nghị, Đại diện Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) cho biết: theo số liệu của Bộ Công Thương, mỗi năm có gần 300 triệu lít rượu thủ công được tung ra thị trường với tình trạng không nguồn gốc xuất xứ, không tem nhãn, không công bố chất lượng. Bất chấp nỗ lực của các cơ quan quản lý nhà nước từ cấp Trung ương tới địa phương, việc quản lý sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng rượu thủ công vẫn là một nhiệm vụ gặp nhiều khó khăn, làm thất thu nguồn thuế đáng kể cho Nhà nước, làm tăng chi phí chăm sóc y tế cũng như thiệt hại về mặt tính mạng con người và tăng nguy cơ mất an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Hơn nữa, một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) năm 2020 cho biết, tổn thất về thuế đối với rượu thủ công gây ra vào khoảng 751,582 triệu USD. Trong bối cảnh đó, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam, Cục Công nghiệp - Bộ Công Thương, Sở Công Thương tỉnh Ninh Bình và Diễn đàn Uống có trách nhiệm Việt Nam đã phối hợp thí điểm Chương trình “Nâng cao năng lực quản lý sản xuất rượu thủ công” tại tỉnh Ninh Bình nhằm đánh giá thực trạng sản xuất rượu thủ công ở địa phương, từ đó đưa ra các khuyến nghị về chính sách nhằm thúc đẩy quản lý hiệu quả việc sản xuất rượu thủ công ở Ninh Bình nói riêng và trên cả nước nói chung.
Tại Hội thảo, Ông Ngô Minh Kim, Phó giám đốc Sở Công Thương Ninh Bình, đã trình bày báo cáo thực trạng tình hình sản xuất và quản lý hoạt động sản xuất rượu thủ công tại tỉnh Ninh Bình và Kết quả thực hiện Chương trình “Nâng cao năng lực quản lý sản xuất rượu thủ công” thí điểm tại tỉnh Ninh Bình năm 2020-2021 và đánh giá chung. Theo đó các hoạt động của Chương trình đã thu được những kết quả ban đầu khá ấn tượng, đặc biệt là số lượng hộ sản xuất rượu thủ công đăng ký, kê khai với chính quyền địa phương tăng 68% so với thời điểm trước khi triển khai. Thông tin về quy định pháp luật, kiến thức về rượu thủ công, phòng chống lạm dụng rượu bia được chuyển tải tới người dân ở Ninh Bình thông qua chuỗi hoạt động truyền thông, hội thảo tập huấn, tin bài phóng sự, thu hút được sự tham gia của hàng ngàn lượt người tham dự.
Mặc dù vậy, kết quả điều tra khảo sát cũng cho thấy nhiều vấn đề bất cập trong công tác quản lý việc sản xuất rượu thủ công ở Ninh Bình, chẳng hạn như gần ¾ số hộ gia đình được khảo sát cho biết họ chưa kê khai với chính quyền địa phương về việc sản xuất rượu thủ công và trong số đó có tới 85,2% cho biết không nắm được quy định cần phải kê khai việc sản xuất RTC với chính quyền. Bên cạnh đó, nhận thức, hiểu biết của người sản xuất rượu thủ công về việc nấu rượu còn rất hạn chế với chỉ 36% hộ gia đình hiểu biết đầy đủ về những quy định pháp lý cần tuân thủ trong việc nấu rượu thủ công (về an toàn thực phẩm, nguồn gốc nguyên liệu, đăng ký kê khai).
Thông qua Hội thảo cũng đã đưa ra một số kiến nghị, đề xuất với các ban, ngành, các cấp có thẩm quyền: Cần nghiên cứu, xem xét, sửa đổi lại quy định kê khai sản lượng đối với đối tượng sản xuất rượu thủ công không nhằm mục đích kinh doanh vì việc phân định giữa đối tượng này với đối tượng sản xuất nhằm mục đích kinh doanh là rất khó.
Về lâu dài, hướng giải pháp là cần có lộ trình để hạn chế việc sản xuất rượu thủ công không nhằm mục đích kinh doanh, khuyến khích các hộ gia đình, cá nhân chuyển đổi ngành nghề, chỉ cho các cơ sở, hộ gia đình, cá nhân sản xuất rượu thủ công thực hiện đúng các quy định của pháp luật được phép sản xuất nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người sản xuất và người tiêu dùng và tạo điều kiện thuận lợi cho các các cấp chính quyền trong công tác quản lý nhà nước.
Trương Thị Xuân – Phòng Công nghiệp
