Trong những năm qua, công tác quản lý chợ truyền thống trên địa bàn tỉnh Ninh Bình luôn được Tỉnh ủy, HĐND, UBND quan tâm, chỉ đạo quyết liệt. Nhờ đó, nhiều giải pháp đồng bộ đã được triển khai, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, đặc biệt là trong việc bảo đảm an toàn thực phẩm tại các chợ.
Hiện toàn tỉnh có 385 chợ, trong đó có 4 chợ hạng I, 22 chợ hạng II và 359 chợ hạng III. Trong đó có 4 chợ được xây dựng thí điểm mô hình chợ bảo đảm an toàn thực phẩm theo TCVN 11856:2017, gồm: chợ Đồng Văn, chợ Bầu, chợ phố Vĩnh Trụ và chợ Cầu Ốc. Các chợ được xây dựng thí điểm cơ bản đáp ứng các tiêu chí về cơ sở kinh doanh thực phẩm, tổ chức quản lý chợ…Cùng với đó, chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã tạo điều kiện để các địa phương quan tâm đầu tư hạ tầng chợ khang trang, sạch sẽ. Ý thức, trách nhiệm bảo đảm an toàn thực phẩm của tiểu thương cũng được nâng cao rõ rệt. Tuy nhiên, nhiều chợ được đầu tư, nâng cấp nhưng chưa phát huy hiệu quả công năng sử dụng; hạ tầng xuống cấp, nguồn thu hạn chế, không đủ tái đầu tư. Sự phát triển của thương mại điện tử, siêu thị mini và cửa hàng tiện ích cũng làm thay đổi thói quen tiêu dùng, khiến chợ truyền thống ngày càng thu hẹp quy mô, chủ yếu kinh doanh các mặt hàng thực phẩm.
Bên cạnh đó, công tác quản lý chợ còn gặp nhiều bất cập như: Thiếu cán bộ chuyên trách, năng lực và kinh nghiệm quản lý tài sản công hạn chế; nguồn ngân sách và xã hội hóa đầu tư hạ tầng chợ còn khó khăn; thủ tục quản lý, khai thác tài sản chợ chưa rõ ràng; dữ liệu hạ tầng chợ cập nhật lên hệ thống chưa đồng bộ, dẫn đến thiếu chính xác.
Ngày 5/6/2024, Chính phủ ban hành Nghị định số 60/2024/NĐ-CP về phát triển và quản lý chợ với nhiều điểm mới như: Cho phép địa phương chủ động cân đối nguồn vốn ngân sách nhà nước để đầu tư phát triển chợ dân sinh, chợ đầu mối trên địa bàn; làm rõ chợ được quản lý chợ bởi doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc đơn vị được giao quản lý tài sản kết cấu hạ tầng chợ. Các quy định tại Nghị định số 60/2024/NĐ-CP đã góp phần tháo gỡ khó khăn trong quản lý và đầu tư phát triển chợ tại địa phương. Triển khai nghị định, Sở Công Thương đã tham mưu UBND tỉnh ban hành nhiều quyết định về công bố thủ tục hành chính mới trong lĩnh vực kết cấu hạ tầng chợ; Quyết định về phân cấp quản lý chợ và chuyển đổi mô hình quản lý, kinh doanh, khai thác chợ, tạo cơ sở pháp lý để các chợ đi vào hoạt động ổn định, hiệu quả.
Để công tác quản lý chợ sớm ổn định, đi vào nề nếp, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình quản lý về chợ sau sáp nhập tỉnh theo địa giới hành chính mới, thực hiện mô hình chính quyền 02 cấp, ngoài việc nhanh chóng hoàn thiện Dự thảo và sớm trình UBND tỉnh ban hành Quyết định phân cấp quản lý chợ làm cơ sở triển khai tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước, đảm bảo việc quản lý chợ diễn ra chuyên nghiệp, khoa học và phát huy tối đa vai trò của các cấp chính quyền địa phương trong việc phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Sở Công Thương tập trung vào việc tham mưu giải quyết các vấn đề tồn đọng trong công tác quản lý chợ, cụ thể như sau:
- Phối với với UBND xã/phường triển khai điều tra, khảo sát công tác quản lý chợ và hạ tầng thương mại kịp thời nắm bắt, đánh giá tình hình thực tế, xác định tồn tại, hạn chế đề xuất giải pháp cải thiện, nâng cấp cơ sở hạ tầng, đảm bảo quản lý hiệu quả, thúc đẩy thương mại lành mạnh, tạo cảnh quan đô thị văn minh và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
- Phối hợp với các cấp, ngành, địa phương tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý trật tự đô thị, giảm dần tình trạng họp chợ lấn chiếm lòng, lề đường gây mất trật tự, an toàn giao thông, nâng cao trách nhiệm của các cơ quan được phân cấp, đảm bảo nguồn lực và điều kiện cần thiết cho việc thực hiện nhiệm vụ, đồng thời tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động quản lý chợ.
- Chủ động nghiên cứu tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành quy trình chuyển đổi mô hình quản lý, kinh doanh, khai thác chợ với các nội dung chính theo Nghị định số 60/2024/NĐ-CP quy định.
- Triển khai các Hội nghị tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đối tượng là công chức trực tiếp triển khai thực hiện nhiệm vụ tham mưu quản lý và phát triển chợ tại các xã/phường trên địa bàn tỉnh.
- Đẩy mạnh các giải pháp xúc tiến thương mại, hướng dẫn ứng dụng thương mại điện tử và các phương thức kinh doanh mới để nâng cao hiệu quả hoạt động của các chợ truyền thống trong tình hình mới.
Việc triển khai đồng bộ các giải pháp trên kỳ vọng sẽ góp phần đưa công tác quản lý chợ truyền thống trên địa bàn tỉnh đi vào nề nếp, chuyên nghiệp, phát huy hiệu quả, đồng thời đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.
Hà Thị Thanh
Phó Trưởng phòng Thương mại
